Matta ve Luka İncillerinde Neden Şeytanın İsa Mesih'i Deneme Sıralaması Farklı?
Öncelikle soru için değerli kardeşimize teşekkürlerimizi iletiyoruz. Bu soru, aynı zamanda "İncil'deki Çelişkiler" olarak iddia ediliyor.
Peki gerçekten de öyle mi? İncil'de bulunan bir çelişki mi? Neden Matta ve Luka bölümlerinde şeytanın İsa Mesih'i deneme sıralaması farklı? Beraber bakalım..
LUKA | MATTA |
Taşları ekmeğe çevirme (4:3-4) | Taşları ekmeğe çevirme (4:3-4) |
Dünyadaki yönetimleri gösterme (4:4-8) | Tapınaktan atlattırmaya çalışma (4:5-7) |
Tapınaktan atlattırmaya çalışma (4:9-12) | Dünyadaki yönetimleri gösterme (4:8-10) |
Peki, sıralamanın farklı olması bir çelişki midir? Hayır.
Matta'da kronolojik bir şekilde olay anlatılırken; Luka'da ise konu bazlı ele alınmıştır.
Matta, ayartmaların kronolojik ilerleyişinde (çöl tabanından tapınağın zirvesine, yüksek bir dağa kadar) ve İsa'nın Tevrat'ın Yasa'nın Tekrarı'ndan yaptığı alıntıların azalan sıralamasında yansıtılan orijinal düzeni korumuştur.
Luka ise, araştırmacı olarak tıpkı antik tarihçiler gibi kronolojik sıralamaya öncelik vermemiştir.
Örneğin birisi size "Lise senin için nasıldı?" diye sordu.
“4.0 ile mezun oldum, ikinci sınıfta futbol oynadım ve ehliyetimi aldığımda büyük bir trafik kazası geçirdim” diyebilirsiniz.
Elbette bu anlatım kronolojik değildir. Ancak buna dayanarak, yaşadıklarınızı bu şekilde anlattığınız için size yalancı demeleri mantıklı olur mu? Tabii ki değil. Olayları konuya göre kaydedebilir ve yine de onları gerçek anlamda anlatabiliriz.
Matta ve Luka neden bu olayı iki farklı şekilde anlatmayı seçiyor? Luka, İsa'nın Yeruşalim'e gideceğini vurgulamak istedi. İsa sonunda Kudüs'e çarmıhta ölmeye giderek Şeytan'ın ayartmalarını yendi. (9:51–19:44)
Dolayısıyla Şeytan'ın bu acıyı atlatma teklifi, Tanrı'nın planını bozmaya yönelik bir çabaydı. Luka bölümünde Kudüs önemli bir rol oynuyor. Yalnızca Luka bölümünde İsa "kararlı adımlarla Yeruşalim'e doğru yola çıktı." (9:51) Luka 13:33'te Yeruşalim'in İsa için önemine değiniliyor: "Kuşkusuz hiçbir peygamber Yeruşalim'in dışında ölemez!" Luka'ya göre Kudüs, İsa'nın kaderinin şehridir ve bu nedenle ayartma sahnelerinin burada doruğa ulaşması uygundur.
Matta'da ise Yahudi olmayanların veya ulusların önemini vurgulamak istiyor. Sonuçta Matta'nın müjdesi "tüm uluslara" Son Buyruk verilmesiyle sona eriyor. Matta, krallığa ilişkin bir göndermeyle bitirdi. Luka, müjdenin Kudüs'ten Yahudi olmayan uluslara ilerleyişi temasından dolayı Matta'nın ismiyle bahsetmediği Kudüs şehrini (ayet 9) merkeze aldı.
Bu sebepler neticesinde, İncil'in iki farklı yerinde ele alınan bu bölümler detaylı incelendiğinde bize harika bilgiler veriyor.